Thời hạn khởi kiện tranh chấp đất đai là bao lâu?

Tranh chấp đất đai là một trong những loại tranh chấp phổ biến và phức tạp nhất trong thực tiễn pháp lý tại Việt Nam hiện nay. Khi xảy ra tranh chấp, nhiều người có nhu cầu khởi kiện ra Tòa án để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, nhưng lại không nắm rõ thời hạn khởi kiện dẫn đến nguy cơ bị từ chối giải quyết. Vậy thời hạn khởi kiện tranh chấp đất đai là bao lâu?

Bài viết dưới đây của Luật sư tư vấn đất đai sẽ giúp bạn hiểu rõ các quy định pháp luật hiện hành liên quan đến thời hiệu khởi kiện trong các vụ tranh chấp đất đai, phân biệt các trường hợp có và không áp dụng thời hiệu, đồng thời cung cấp những lưu ý quan trọng để bảo vệ quyền lợi hợp pháp một cách hiệu quả nhất.

1. Khái niệm và phân loại thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai

1.1. Khái niệm thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai

Theo khoản 3 Điều 150 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện là khoảng thời gian mà chủ thể có quyền khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân sự nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm. Nếu hết thời hạn này, chủ thể sẽ mất quyền khởi kiện.

Trong lĩnh vực đất đai, tranh chấp đất đai được hiểu là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai, theo khoản 47 Điều 3 Luật Đất đai 2024.

1.2. Phân loại tranh chấp đất đai theo thời hiệu khởi kiện

Không phải mọi tranh chấp đất đai đều áp dụng thời hiệu khởi kiện giống nhau. Căn cứ vào tính chất của tranh chấp, có thể phân loại như sau:

Tranh chấp không áp dụng thời hiệu khởi kiện: Theo Điều 155 Bộ luật Dân sự 2015, các tranh chấp về quyền sử dụng đất không bị giới hạn bởi thời hiệu khởi kiện. Điều này có nghĩa là người có quyền lợi bị xâm phạm có thể khởi kiện bất kỳ lúc nào mà không bị ràng buộc bởi thời gian.

Tranh chấp áp dụng thời hiệu khởi kiện: Đối với các tranh chấp phát sinh từ giao dịch dân sự liên quan đến đất đai, như hợp đồng chuyển nhượng, cho thuê quyền sử dụng đất, thời hiệu khởi kiện là 3 năm kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm, theo Điều 429 Bộ luật Dân sự 2015.

Xem thêm: Hết thời hiệu khởi kiện, tranh chấp tài sản thừa kế giải quyết như thế nào?

2. Thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai theo từng loại tranh chấp

2.1. Tranh chấp quyền sử dụng đất

Như đã đề cập, các tranh chấp về quyền sử dụng đất không bị giới hạn bởi thời hiệu khởi kiện. Điều này bao gồm các tranh chấp về mốc giới, ranh giới thửa đất, quyền sử dụng đất giữa các bên. Người có quyền lợi bị xâm phạm có thể khởi kiện bất kỳ lúc nào để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

2.2. Tranh chấp phát sinh từ giao dịch dân sự liên quan đến đất đai

Đối với các tranh chấp phát sinh từ giao dịch dân sự như hợp đồng chuyển nhượng, cho thuê quyền sử dụng đất, thời hiệu khởi kiện là 3 năm kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.

Tuy nhiên, cần lưu ý không phải mọi tranh chấp phát sinh từ giao dịch dân sự liên quan đến đất đai thì thời hiệu khởi kiện là 3 năm, bởi vì theo Điều 132 Bộ luật Dân sự 2015 quy định thời hiệu yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu quy định tại các Điều 125, 126, 127, 128 và 129 Bộ luật Dân sự 2015 là 02 năm, kể từ ngày:

+ Người đại diện của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự biết hoặc phải biết người được đại diện tự mình xác lập, thực hiện giao dịch;

+ Người bị nhầm lẫn, bị lừa dối biết hoặc phải biết giao dịch được xác lập do bị nhầm lẫn, do bị lừa dối;

+ Người có hành vi đe dọa, cưỡng ép chấm dứt hành vi đe dọa, cưỡng ép;

+ Người không nhận thức và làm chủ được hành vi của mình xác lập giao dịch;

+ Giao dịch dân sự được xác lập trong trường hợp giao dịch dân sự không tuân thủ quy định về hình thức.

Hết thời hiệu quy định tại khoản 1 Điều 132 Bộ luật Dân sự 2015 mà không có yêu cầu tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu thì giao dịch dân sự có hiệu lực.

2.3. Tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất

Theo Điều 623 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện để yêu cầu chia di sản thừa kế là 30 năm đối với bất động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Đối với yêu cầu xác nhận quyền thừa kế hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác, thời hiệu là 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế.

2.4. Tranh chấp liên quan đến quyết định hành chính về đất đai

Đối với các tranh chấp liên quan đến quyết định hành chính về đất đai, như quyết định thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, thời hiệu khởi kiện là 1 năm kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định hành chính đó. Điều này được quy định tại khoản 3 Điều 116 Luật Tố tụng Hành chính 2015.

Xem thêm: Trình tự giải quyết tranh chấp hợp đồng mua bán nhà đất

3. Lưu ý về thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai

3.1. Trường hợp không áp dụng thời hiệu khởi kiện

Như đã nêu, các tranh chấp về quyền sử dụng đất không bị giới hạn bởi thời hiệu khởi kiện. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi, người có quyền lợi bị xâm phạm nên khởi kiện sớm để tránh các rủi ro pháp lý và khó khăn trong việc thu thập chứng cứ.

3.2. Trường hợp áp dụng thời hiệu khởi kiện

Đối với các tranh chấp áp dụng thời hiệu khởi kiện, nếu người có quyền lợi bị xâm phạm không khởi kiện trong thời hạn quy định, họ sẽ mất quyền khởi kiện. Do đó, cần lưu ý thời điểm bắt đầu tính thời hiệu và khởi kiện đúng thời hạn để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

3.3. Các trường hợp không tính vào thời hiệu khởi kiện

Theo khoản 1 Điều 156 Bộ luật Dân sự 2015, thời gian xảy ra sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan khiến người có quyền khởi kiện không thể thực hiện quyền khởi kiện không được tính vào thời hiệu khởi kiện. Điều này nhằm đảm bảo quyền lợi cho người khởi kiện trong những trường hợp đặc biệt.

Ngoài ra, căn cứ khoản 3, Điều 132 Bộ luật dân sự 2015 quy định Giao dịch do vi phạm điều cấm của pháp luật, trái đạo đức xã hội; giao dịch giả tạo thì không bị hạn chế về thời hiệu yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch vô hiệu.

Thời hiệu khởi kiện tranh chấp đất đai phụ thuộc vào tính chất của từng loại tranh chấp. Việc hiểu rõ và tuân thủ đúng thời hiệu khởi kiện là rất quan trọng để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các bên liên quan. Trong trường hợp cần thiết, nên tham khảo ý kiến của luật sư hoặc chuyên gia pháp lý để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

Xem thêm: Hậu quả hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất vô hiệu

Trên đây là nội dung tư vấn về thời hạn khởi kiện tranh chấp đất đai của Luật sư tư vấn đất đai. Nếu có bất cứ thắc mắc hoặc vấn đề tranh chấp nào khác, quý khách hàng có thể liên hệ đến chúng tôi theo cách thức sau:

Liên hệ qua Hotline:

093 559 6650 – Ls. Trần Trọng Hiếu là người trực tiếp tư vấn.

096 267 4244 – Ls. Trần Trọng Hiếu là người trực tiếp tư vấn.

Liên hệ trực tiếp tại địa chỉ:

Số 15 đường số 21, phường An Khánh, TP. Thủ Đức, Tp. Hồ Chí Minh.

Liên hệ qua Zalo - Facebook:

Zalo: 096 267 4244 - Facebook: Viva Law Firm;

Rất mong nhận được sự hợp tác cùng Quý khách hàng!

Trân trọng./.